- Wat is de QPC Vragenlijst Getroffenen?
De afkorting QPC staat voor Quality of Psychosocial Care. De QPC Vragenlijst Getroffenen is een vragenlijst over psychosociale hulpverlening, die wordt ingevuld door personen die getroffen zijn door een schokkende gebeurtenis. Door ervaringen van getroffenen in kaart te brengen biedt de vragenlijst inzicht in de kwaliteit van psychosociale hulpverlening vanuit het perspectief van getroffenen. Voorbeelden van kwaliteitskenmerken die de QPC meet, zijn de mate waarin hulpverleners luisteren naar getroffenen, of de mate waarin getroffenen informatie krijgen over de oorzaak van de schokkende gebeurtenis.
- Hoe is hij ontwikkeld?
Aan de ontwikkeling van de QPC hebben zowel getroffenen als experts in de crisisbeheersing bijgedragen. Samen hebben zij belangrijke onderdelen van psychosociale hulpverlening in kaart gebracht en deze meetbaar gemaakt in een vragenlijst. Deze vragenlijst is uitgebreid getest bij een groep getroffenen om te garanderen dat de vragen goed te begrijpen zijn. Een uitgebreide beschrijving en verantwoording van de ontwikkeling vindt u in Quality of Psychosocial Care: Eindrapport.
- Wat meet hij?
De resultaten van de vragenlijst laten zien hoe getroffenen van een schokkende gebeurtenis de psychosociale hulpverlening ervaren hebben. In de lijst is aandacht voor 8 principes van kwalitatief hoogwaardige psychosociale hulpverlening:
- Bejegening die aansluit bij de behoefte en vermogens van de getroffene
- Bevorderen van sociale steun
- Zorg op maat: oog hebben voor diversiteit
- Samenhang in zorgaanbod van betrokken organisaties
- Tijdig verstrekken van incidentgebonden informatie
- Informatieverstrekking over normale reacties
- Voorzien in een aanspreekpunt voor vragen van getroffenen
- Monitoren getroffenen en initiëren van eventuele nazorg
Deze thema’s worden in de vragenlijst bevraagd. Daarnaast wordt gevraagd naar achtergrondkenmerken van de respondenten, om te kunnen zien in hoeverre leeftijd, opleiding, gezondheid, eerdere ervaring met psychosociale hulpverlening etc. invloed hebben op de antwoorden. De QPC Vragenlijst is dus niet bedoeld om klachten of psychische effecten in kaart te brengen.
Een uitgebreide beschrijving van de thema’s en de manier waarop deze tot stand zijn gekomen, vindt u in het artikel ‘Kwaliteit in Kaart. Acht principes van goede psychosociale hulpverlening’ in Magazine Nationale Veiligheid en Crisisbeheersing (juni 2013).
- Wie gebruikt hem?
De vragenlijst kan overal in Nederland worden ingezet. Vanuit de Wet Publieke Gezondheid en de Wet Veiligheidsregio’s is het bieden/regelen van psychosociale hulp bij ingrijpende gebeurtenissen een verantwoordelijkheid van de gemeente. De uitvoering hiervan ligt bij de GGD. De directeur publieke gezondheid adviseert de betrokken bestuurder bij het besluit om de Vragenlijst te gebruiken. Het uitzetten van de vragenlijst en analyse en rapportage van de resultaten kan met behulp van de ‘toolkit’ worden uitgevoerd binnen de betreffende GGD, ondersteund door de Stuurgroep QPC (Impact/GGD Amsterdam).
- Welke informatie levert hij op?
De resultaten geven inzicht in de manier waarop de getroffenen de hulp die ze ontvingen, ervaren hebben. Het laat zien wat getroffenen belangrijk vinden en of de hulp aan hun verwachtingen voldeed. Op deze manier komen sterke punten naar voren en worden knelpunten gesignaleerd. Dit biedt informatie voor verantwoording en voor verbetering. Door de QPC gegevens te koppelen aan interne (proces)evaluaties, wordt duidelijk waar de aangrijpingspunten liggen om knelpunten aan te pakken.
- Aan wie kan hij verstuurd worden?
De QPC kan worden verstuurd naar alle getroffenen van een schokkende gebeurtenis die geregistreerd zijn, zowel nabestaanden en direct betrokkenen als omstanders of mensen die burgerhulp hebben verleend. Hij is niet bedoeld voor professionele hulpverleners die zijn ingezet bij de schokkende gebeurtenis. De vragenlijst bevat vragen over de mate van betrokkenheid bij het incident, zodat verschillende groepen getroffenen achteraf kunnen worden onderscheiden.
- Op welke termijn moet hij uitgezet worden?
De vragenlijst heeft betrekking op de eerste zes weken vanaf de schokkende gebeurtenis. Het is raadzaam om de lijst daarom ongeveer 7-9 weken na de gebeurtenis te versturen, zodat respondenten zich alles nog goed herinneren en is een mogelijk verder traject nog niet van invloed op het oordeel. In situaties die daar om vragen, kan daarvan natuurlijk afgeweken worden, bijvoorbeeld wanneer veel getroffenen nog in het ziekenhuis liggen of er nog veel onzekerheid bestaat, bijvoorbeeld vanwege vermissing.
- Wanneer besluit/adviseer ik om hem uit te zetten?
De QPC is ontwikkeld voor gebruik na plotselinge schokkende gebeurtenissen (met een ‘flits’karakter). Wanneer psychosociale hulpverlening (PSH) is ingezet, is evaluatie middels de QPC sterk aan te raden; wanneer er geen expliciete PSH processen zijn geweest, kan toch overwogen worden om de lijst uit te zetten. Dit kan inzichtelijk maken in hoeverre PSH inzet gewenst zou zijn geweest en of mensen mogelijk andere wegen gevonden hebben naar de juiste ondersteuning. Bij twijfel kan de Stuurgroep u adviseren.
- Wat zijn de kosten?
De QPC toolkit is gratis beschikbaar. Daarmee kan het hele proces van uitzetten, analyseren en rapporteren binnen de eigen organisatie worden uitgevoerd. Advies van de Stuurgroep is ook gratis, voor het uitvoeren van taken zoals analyse en rapportage, kan wel een vergoeding worden gevraagd.
- Zijn er vertalingen beschikbaar?
Vooralsnog is de vragenlijst alleen in het Nederlands beschikbaar. Wanneer het een grote groep betreft, kan een aanvraag voor vertaling gedaan worden. Als er vertalingen beschikbaar komen, komt hiervan bericht op de website.
- Moet ik gebruik melden?
Om zicht te houden op het functioneren van het instrument, vragen wij u contact op te nemen met de Stuurgroep wanneer u de QPC Vragenlijst inzet. Via de stuurgroep kunt u uw resultaten spiegelen aan resultaten van andere metingen. Omgekeerd kunnen uw eigen resultaten van belang zijn voor terugkoppeling naar andere gebruikers. Uiteraard gebeurt dit anoniem. Als u het onderzoek laat uitvoeren door de Stuurgroep, worden afspraken gemaakt over het beheer van de data.
- Wie krijgt de resultaten te zien?
De resultaten zijn uw eigendom, u kunt ze dus verspreiden in de mate die u zelf wenst. Indien u uw resultaten beschikbaar stelt aan de Stuurgroep, zal ze deze niet delen met derden. Uw gegevens worden geaggregeerd en zijn daarom niet terug te voeren op een specifiek incident.
